جلفای اصفهان یکی از مناطق مدیریت شهر اصفهان است که بنای آن از زمان شاه عباس بوده (۱۶۰۶ میلادی) و در جنوب شهر واقع شده است. از نخستین روزهای تکوین این شهرک ارمنینشین، پنج محله به نامهای میدان بزرگ، میدان کوچک، هاکوپجان یا یعقوبجان و یا محلهی حصیربافها، چهارسوق قارا کل تشکیل دهندهی این شهرک نوبنیاد عصر شاه عباس بوده است و ساکنین آنها را جلفاییان آذربایجان تشکیل میدادند. در دوران سلطنت شاه عباس دوم بر وسعت آن اضافه شد و او دستور داد که ارامنهی داخل شهر که در شمسآباد و عباسآباد هم سکونت داشتند به جلفا منتقل شوند (۱۶۵۵ میلادی) محلهی زرتشتیان که در نزدیک جلفا و بدان پیوسته بود، به ارامنه تحویل داده شد و چون شغل اغلب مهاجرین جدید حجاری بود و به همین دلیل این محله به نام سنگتراشان نامیده شد که هنوز هم به همین نام است. به دنبال این توسعهی شهری، دو محلهی دیگر یعنی کوی ایروانیها (ایروان) و محلهی تبریزیها که ساکنین آنها از دو شهر فوقالذکر آمده بودند به وجود آمد. محلات جدیدالاحداث در جنوب و جنوب غربی جلفای قدیم شکل گرفت و آنجا را جلفای نو گفتند و بعدها این اسم به همهی جلفا اطلاق گردید. گزارش سیاحان خارجی حاکی است که جلفا از نظر اجتماعی و اقتصادی به دو منطقهی متفاوت قابل تفکیک بوده (جلفای قدیم و جدید). جلفای جدید را سه محلهی سنگتراشان، ایروانیها و تبریزیها تشکیل میداد که ساکنین آن در مقایسه با جلفای قدیم کم بضاعتتر بودند و کلیساها و خانه اغلب ساده هستند. در منابع فارسی اسم جلفا به صورت "جولاه" و در زبان ارمنی آن را "جوغا" میگویند.
چرا برویم
محله ی جُلفا از محلات قدیمی و منطقهای ارمنینشین درشهر اصفهان است. این محله نگین بافتهای تاریخی ایران است، چرا که هویت تاریخی و فرهنگی خود را در طول ۴۰۰ سال از دست نداده و حتی بناهای جدید نیز مطابق با هویت تاریخی محله ساخته میشوند.
کی برویم ؟
محلهی جلفا در شب و در روز بسیار دیدنی است. بنابراین شاید هنگام عصر بهترین موقع برای بازدید از این محل باشد تا هم این محله را در روز مشاهده کنید و هم از لذت گردش در شب در «محلهی عشاق» بهرهمند شوید.
کجاست ؟
محلهی جلفا شامل خیابانهای نظر میانی و غربی و خاقانی، توحید و حکیمنظامی، خیابان کلیسای وانک و همچنین کوچههای سنگتراشها و تبریزیها و... میشود. این محله وسعت زیادی دارد.
چطور برویم
بهتر است در خیابانهای اصلی، یعنی حکیم نظامی و توحید جای پارکی برای خودروی خود بیابید و با پای پیاده به گردش در این محلهها بپردازید، چرا که کوچههای قدیمی جلفا برای خودرو جای مناسبی نیستند.